ถ้าใครอ่านนิยายภาพ วอตช์เมน (Watchmen) ของอลัน มัวร์ (Alan Moore) จะเห็นประโยคว่า Now at midnight, All the agents ตั้งแต่บทแรก ประโยคนี้มาจากเพลง “ดีโซเลชันโรว์” (Desolation Row) อยู่ในอัลบั้มคลาสสิกชุดหนึ่งของ บ็อบ ดีแลน (Bob Dylan) ที่ชื่อ ไฮเวย์ 61 รีวิสิตด์ (Highway 61 Revisited) เพลงนี้ยาวถึง 11 นาทีเศษ

หนังสือเดอะนิวออกซ์ฟอร์ดคอมพาเนียนทูมิวสิก (The New Oxford Companion to Music) ยกย่องว่าเพลงนี้แสดงศักยภาพด้านกวีของบ็อบ ดีแลนออกมาได้ดีที่สุด แต่อ่านมาถึงบทที่ 5 จะเห็นว่าเวอร์ชั่นที่อลันชอบจะเป็นเวอร์ชั่นของเกรตฟูลเดด ซึ่งเล่นเพลงนี้ในคอนเสิร์ตมาตั้งแต่ช่วงทศวรรษ 1980 แต่กว่าจะบันทึกเสียงลงอัลบั้มก็ปีค.ศ. 2002 อยู่ในอัลบั้ม โปสการ์ดสออฟเดอะแฮงจิง (Postcards of the Hanging) ซึ่งชื่ออัลบั้มก็มาจากเนื้อเพลงเพลงนี้เอง

กำลังนึกอยู่ว่าขนาดต้นฉบับยังปาเข้าไป 11 นาทีกว่า แล้วเวลาเกรตฟูลเดดเล่นสดนี่จะเล่นไปกี่นาที?

เพลงนี้เนื้อหายาว…เป็นบัลลาดเล่าเรื่อง เล่าเรื่องนู้น เล่าเรื่องนี้

Desolation Row

They're selling postcards of the hanging
They're painting the passports brown
The beauty parlor is filled with sailors
The circus is in town
Here comes the blind commissioner
They've got him in a trance
One hand is tied to the tight-rope walker
The other is in his pants
And the riot squad they're restless
They need somewhere to go
As Lady and I look out tonight
From Desolation Row

ถ้าใครจำได้ อเมริกาในสมัยหนึ่งลัทธิเหยียดผิวเข้มแข็ง มีขบวนการ คลูคลักซ์แคลน ที่พร้อมล่าคนผิวดำเพื่อความสนุกสนาน และพร้อมที่จะใช้กฎหมู่อยู่เหนือกฎหมาย ถ้ามีคนผิวดำโดนกล่าวหาว่าทำอะไรกับคนผิวขาวหน่อย ก็พร้อมจับคนผิวดำผู้เคราะห์ร้ายมาแขวนคอประจานที่ใต้ต้นไม้ (มีเพลงเกี่ยวกับเรื่องนี้อีกเพลงที่อยากแนะนำคือ สเตรนจ์ฟรุต ของ บิลลี ฮอลิเดย์) และมีการถ่ายภาพเก็บไว้เป็นที่ระลึก และในช่วงหนึ่ง (หลายสิบปี) ที่มีการนำเอาภาพน่าสลดใจเหล่านั้นมาทำเป็นโปสการ์ดขายอีกด้วย

พวกเขาทาหนังสือเดินทางสีน้ำตาล…หนังสือเดินทางมีสองประเภท คือ สีน้ำตาลที่เป็นของประชาชนทั่วไป กับ สีน้ำเงิน ที่แสดงว่าผู้ถือหนังสือเดินทางฉบับนั้นเป็นคนทำงานให้กับรัฐฯ ซึ่งมีการปลอมแปลงเป็นสีน้ำเงินเพื่อให้เดินทางสะดวกสำหรับผู้ที่มีปัญหาทางข้อกฎหมายและต้องการพรางตัว

ด้วยประโยคแรก They’re selling postcards of the hanging กับ The circus is in town ในอีกช่วงถัดมา เป็นไปได้ว่าบ็อบกำลังหมายถึง การแขวนคอชายผิวดำสามคนที่เมืองดูลูธ มินเนโซตา (Duluth, Minnesota)  เมื่อปีค.ศ. 1920 เพราะชายผิวดำสามคนที่ทำงานกับคณะละครสัตว์โดนจับจากข้อกล่าวหาปากเปล่าของชายผิวขาวว่าชายผิวดำ 5 – 6 คนที่ทำงานกับคณะละครสัตว์ได้ข่มขืนและปล้นหญิงสาวผิวขาวคนหนึ่ง (แต่จากการพิสูจน์โดยหมอ ไม่พบว่ามีร่องรอยข่มขืนหญิงสาวคนนั้น) ทำให้เกิดความไม่พอใจในหมู่คนผิวขาว จนก่อม็อบแย่งชิงผู้ต้องสงสัยจากเงื้อมมือกฎหมายมา 3 คนและทำร้ายร่างกายจนถึงเสียชีวิตและแขวนคอไว้ที่ใต้ต้นไม้

ใครสนใจรายละเอียดเรื่องนี้ อ่านได้ที่เว็บนี้

ในขณะเดียวกัน The circus is in town ก็มีความหมายแฝงถึงกลุ่มคนที่บ้าคลั่งทำอะไรไร้สติได้เหมือนกัน เรื่องนี้เป็นความเด่นของ บ็อบ ไดแลน คือการตีความหมายได้หลายแง่ อย่างเช่นอีกตัวอย่างหนึ่งคือประโยค One hand is tied to the tight-rope walker อาจจะเป็นการบรรยายถึงนักแสดงที่เดินบนเชือกเส้นเดียวกลางอากาศพร้อมปิดตา ขณะเดียวกันก็หมายถึงผู้ทำงานรักษากฎระเบียบ เช่นตำรวจ นายอำเภอ ซึ่งปล่อยให้ทุกอย่างเป็นไปตามที่คนอื่นต้องการ ซึ่งก็มีความหมายแฝงถึงการใช้กำลัง (riot squad – ตำรวจหน่วยปราบจราจล) พิจารณาจากสภาพแวดล้อมในสมัยที่บ็อบเขียนเพลงนี้ (กลางทศวรรษ 60) กำลังมีการจลาจลความขั้นแย้งกันหลายเรื่อง

Cinderella, she seems so easy
"It takes one to know one," she smiles
And puts her hands in her back pockets
Bette Davis style
And in comes Romeo, he's moaning
"You Belong to Me I Believe"
And someone says," You're in the wrong place, my friend
You better leave"
And the only sound that's left
After the ambulances go
Is Cinderella sweeping up
On Desolation Row

Now the moon is almost hidden
The stars are beginning to hide
The fortunetelling lady
Has even taken all her things inside
All except for Cain and Abel
And the hunchback of Notre Dame
Everybody is making love
Or else expecting rain
And the Good Samaritan, he's dressing
He's getting ready for the show
He's going to the carnival tonight
On Desolation Row

Now Ophelia, she's 'neath the window
For her I feel so afraid
On her twenty-second birthday
She already is an old maid

To her, death is quite romantic
She wears an iron vest
Her profession's her religion
Her sin is her lifelessness
And though her eyes are fixed upon
Noah's great rainbow
She spends her time peeking
Into Desolation Row

Einstein, disguised as Robin Hood
With his memories in a trunk
Passed this way an hour ago
With his friend, a jealous monk
He looked so immaculately frightful
As he bummed a cigarette
Then he went off sniffing drainpipes
And reciting the alphabet
Now you would not think to look at him
But he was famous long ago
For playing the electric violin
On Desolation Row

Dr. Filth, he keeps his world
Inside of a leather cup
But all his sexless patients
They're trying to blow it up
Now his nurse, some local loser
She's in charge of the cyanide hole
And she also keeps the cards that read
"Have Mercy on His Soul"
They all play on penny whistles
You can hear them blow
If you lean your head out far enough
From Desolation Row

Across the street they've nailed the curtains
They're getting ready for the feast
The Phantom of the Opera
A perfect image of a priest
They're spoonfeeding Casanova
To get him to feel more assured
Then they'll kill him with self-confidence
After poisoning him with words

And the Phantom's shouting to skinny girls
"Get Outa Here If You Don't Know
Casanova is just being punished for going
To Desolation Row"

Now at midnight all the agents
And the superhuman crew
Come out and round up everyone
That knows more than they do
Then they bring them to the factory
Where the heart-attack machine
Is strapped across their shoulders
And then the kerosene
Is brought down from the castles
By insurance men who go
Check to see that nobody is escaping
To Desolation Row

Praise be to Nero's Neptune
The Titanic sails at dawn
And everybody's shouting
"Which Side Are You On?"
And Ezra Pound and T. S. Eliot
Fighting in the captain's tower
While calypso singers laugh at them
And fishermen hold flowers
Between the windows of the sea
Where lovely mermaids flow
And nobody has to think too much
About Desolation Row

Yes, I received your letter yesterday
(About the time the door knob broke)
When you asked how I was doing
Was that some kind of joke?
All these people that you mention
Yes, I know them, they're quite lame
I had to rearrange their faces
And give them all another name
Right now I can't read too good
Don't send me no more letters no
Not unless you mail them
From Desolation Row

ในภาพยนตร์วงดนตรีที่รับหน้าทีขับขานเพลงนี้กลายเป็นวงมายเคมิคัลโรแมนซ์ซึ่งนำเสนอบทเพลงในแบบพังก์และตัดเพลงให้สั้นเหลือเพียงสามนาที ถึงแม้ว่าเพลงนี้อาจจะไม่ใช่เวอร์ชันที่แฟนเพลงบ็อบ ดีแลน ปลาบปลื้ม แต่ก็คงจะถูกหูคนฟังรุ่นใหม่และช่วยดึงให้เพลงของบ็อบ ดีแลนสู่คนรุ่นใหม่มากขึ้น

ในวอตช์แมนเลือกที่จะใช้เพลงการเปลี่ยนแปลงเป็นนิรันดร์ “เดอะไทม์สเดย์อาร์อะเชนจิง” (The Times They Are a-Changin’) ในช่วงไตเติลที่แสดงความเปลี่ยนแปลงของเหล่าวีรบุรุษผู้อยู่ใต้หน้ากาก ชื่อเพลงก็บอกอยู่แล้วว่า เวลามันเปลี่ยนแปลงไปเรื่อย ใครไปใครมาเป็นเรื่องปกติ และเพลงนี้เป็นเพลงประท้วงที่บ็อบพูดแทนหลายคนในชนชั้นล่างที่ไม่มีโอกาสจะได้พูด

Come gather 'round people
Wherever you roam
And admit that the waters
Around you have grown
And accept it that soon
You'll be drenched to the bone.
If your time to you
Is worth savin'
Then you better start swimmin'
Or you'll sink like a stone
For the times they are a-changin'.

Come writers and critics
Who prophesize with your pen
And keep your eyes wide
The chance won't come again
And don't speak too soon
For the wheel's still in spin
And there's no tellin' who
That it's namin'.
For the loser now
Will be later to win
For the times they are a-changin'.

Come senators, congressmen
Please heed the call
Don't stand in the doorway
Don't block up the hall
For he that gets hurt
Will be he who has stalled
There's a battle outside
And it is ragin'.
It'll soon shake your windows
And rattle your walls
For the times they are a-changin'.

Come mothers and fathers
Throughout the land
And don't criticize
What you can't understand
Your sons and your daughters
Are beyond your command
Your old road is
Rapidly agin'.
Please get out of the new one
If you can't lend your hand
For the times they are a-changin'.

The line it is drawn
The curse it is cast
The slow one now
Will later be fast
As the present now
Will later be past
The order is
Rapidly fadin'.
And the first one now
Will later be last
For the times they are a-changin'.